Στην εργασία αυτή εξετάζονται τα προγράμματα των μεγάλων ενημερωτικών δικτύων και καταγράφονται οι παγκόσμιες τάσεις στον τηλεοπτικό ενημερωτικό προγραμματισμό 30 χρόνια μετά τη μεγάλη ανατροπή που έκανε το CNN στην ηλεκτρονική ενημέρωση.
Από το 1980 μέχρι σήμερα εκείνοι που ακολούθησαν τη συνταγή του Ted Turner ήταν πολλοί. Τα ενημερωτικά δίκτυα πολλαπλασιάστηκαν σε όλο τον κόσμο διεκδικώντας μεγάλο μέρος του τηλεοπτικού κοινού και σε εθνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο.
ΤΟ 24ΩΡΟ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Από τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας των μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών με ποικίλο πρόγραμμα βασική πηγή έμπνευσης για τον τηλεοπτικό προγραμματισμό ήταν οι δημοφιλείς ραδιοφωνικές εκπομπές. Πολλές απ΄ αυτές μεταφέρθηκαν με τον ίδιο τίτλο και το ίδιο concept στην τηλεόραση και ταυτόχρονα καλές ραδιοφωνικές ιδέες έγιναν τηλεοπτικές. Έτσι ο τηλεοπτικός προγραμματισμός είναι συνέχεια του ραδιοφωνικού με ένα όμως ισχυρότατο πλεονέκτημα που είναι η αξιοποίηση της δύναμης της εικόνας.
Το σκηνικό της επίδρασης του ραδιοφώνου στα πρώτα τηλεοπτικά προγράμματα εκτυλίχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 40 και σε ολόκληρη σχεδόν τη δεκαετία του 50. Τα τηλεοπτικά προγράμματα καταρτίζονταν τότε με μεγάλη δόση ψυχαγωγικών εκπομπών και συνήθως με ένα βραδινό δελτίο ειδήσεων στο οποίο η τηλεοπτική μετάδοση των γεγονότων ήταν οριακή και με καθυστέρηση. Δεν υπήρχαν βίντεο ούτε δορυφόροι.
Οι συνθήκες για την ενημέρωση άλλαξαν κατά τη δεκαετία του 60. Η τεχνολογία είχε εξελιχθεί και έτσι έγιναν οι πρώτες ιστορικές μεταδόσεις μεγάλων γεγονότων. Όμως στην καθημερινότητα η ενημέρωση στην τηλεόραση είχε ραντεβού, γινόταν δηλαδή από τα προγραμματισμένα δελτία των δικτύων με ποικίλο πρόγραμμα.
Το 1965 στις Η.Π.Α. η μεγάλη αλλαγή στην ενημέρωση θα γίνει από το ραδιόφωνο. Στη Νέα Υόρκη δημιουργείται ο WINS και ένα νέο format ραδιοφωνικού προγράμματος έρχεται στο προσκήνιο: All news all the time. Ο WINS μεταδίδει διαρκώς ειδήσεις όλο το 24ωρο. Είναι το βασικό πρότυπο ενημερωτικού ραδιοφωνικού σταθμού με αδιάκοπο ενημερωτικό πρόγραμμα το οποίο ανανεώνεται κάθε 20 λεπτά. Στόχος η ενημέρωση του κοινού που βρίσκεται οποιαδήποτε χρονική στιγμή στο αυτοκίνητο.
Αυτό το ενημερωτικό πρόγραμμα έχει μεγάλη ανταπόκριση και το εφαρμόζουν κι άλλοι ραδιοφωνικοί σταθμοί σε πολλές πολιτείες των Η.Π.Α. Κύριο συστατικό είναι τα Roll News δηλαδή τα αδιάκοπα και κυλιόμενα δελτία ειδήσεων.
Περί τα τέλη της δεκαετίας του 70, ένας άνθρωπος της τηλεόρασης οδηγεί το αυτοκίνητο του στην Ατλάντα και ακούει έναν ενημερωτικό σταθμό της περιοχής που έχει το ίδιο format με τον WINS της Νέας Υόρκης: «Ακούτε τον WGST που μεταδίδει ειδήσεις όλες τις ώρες». Ο άνθρωπός μας αναρωτιέται: «Γιατί να μην μπορούμε να το κάνουμε αυτό και στην τηλεόραση;» Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Ted Turner και από κείνη την ημέρα άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τη δημιουργία του CNN. Πολύ σύντομα ο Turner θα γίνει ο μέντορας ενός νέου απόλυτου πρότυπου στον τηλεοπτικό προγραμματισμό. Το all news all the time θα μεταφερθεί στην τηλεόραση κι από κει σε ολόκληρο τον κόσμο με το σήμα του CNN, του πρώτου ενημερωτικού δικτύου στον πλανήτη. O Turner θα αλλάξει τις τηλεοπτικές ειδήσεις για πάντα και στα χρόνια που θα ακολουθήσουν θα τον μιμηθούν πάρα πολλοί. Η ανάπτυξη των ενημερωτικών δικτύων προέκυψε από τη διαπίστωση ότι ένα σημαντικό μέρος του τηλεοπτικού κοινού θέλει να βλέπει ειδήσεις και να μαθαίνει πως αυτές επηρεάζουν την καθημερινότητά του και το μέλλον του. Βασικός στόχος ήταν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του κοινού για τηλεοπτική ενημέρωση οποιαδήποτε ώρα του 24ωρου. Απευθυνόταν σ’ εκείνους που δεν ήθελαν να περιμένουν να δουν ειδήσεις σε συγκεκριμένες ώρες από τα παραδοσιακά δελτία ειδήσεων των άλλων καναλιών.
Η δομή του 24ωρου ενημερωτικού τηλεοπτικού προγράμματος βασίζεται στην τηλεοπτική ώρα ή στο τηλεοπτικό ημίωρο. Κύριο συστατικό είναι το Roll News το οποίο ανάλογα με το δίκτυο είναι ωριαίο, ημίωρο, δεκαπεντάλεπτο, ακόμη και δεκάλεπτο.
Κάθε Roll News περιέχει τις σημαντικότερες ειδήσεις, τα νέα για την οικονομία, για τα σπορ και πρόγνωση καιρού. Η σύνθεση αυτή ακολουθείται κυρίως στα ωριαία Roll News. Στα ημίωρα, στα δεκαπεντάλεπτα και στα δεκάλεπτα μπαίνουν μόνο ειδήσεις και οι άλλες ενότητες παρουσιάζονται ως θεματικές εκπομπές μέσα στην τηλεοπτική ώρα.
Τα υπόλοιπα κύρια συστατικά μιας τηλεοπτικής ώρας είναι:
Headlines: Τίτλοι ειδήσεων που μεταδίδονται συνήθως στα ημίωρα και στα τέταρτα.
Breaking News: Τα γνωστά σε μας έκτακτα δελτία για ξαφνικά γεγονότα.
Νews Magazine: Η επικαιρότητα με ειδήσεις, συνεντεύξεις και καλεσμένους στο στούντιο. Συνήθως παρουσιάζεται από πολύ γνωστό στο τηλεοπτικό κοινό παρουσιαστή οποίος είτε διατυπώνει είτε προβάλλει γνώμες και απόψεις.
Ντοκιμαντέρ: Συνήθως ημίωρα
Θεματικές ενημερωτικές εκπομπές: Από 10λεπτες μέχρι ωριαίες με μεγάλη ποικιλομορφία σε πολλά ενημερωτικά δίκτυα.
Talk show: Συνήθως ωριαία με προσκεκλημένους αλλά και με συνεντεύξεις πρόσωπο με πρόσωπο.
Στη διαμόρφωση του 24ωρου ενημερωτικού προγράμματος ισχύουν ορισμένοι βασικοί κανόνες που έχουν σχέση με τα μεγέθη των τηλεοπτικών ακροατηρίων και την τηλεθέαση σε συγκεκριμένες ζώνες. Συγκεκριμένα από το πρωί μέχρι το απόγευμα προγραμματίζονται περισσότερα Roll News ενώ το βράδυ στη μεγάλη ζώνη τηλεθέασης, στο primetime δηλαδή, προγραμματίζονται περισσότερα News magazines και Talk Show. Επίσης τα δίκτυα που απευθύνονται σε διεθνές κοινό έχουν στο 24ωρο πρόγραμμα περισσότερα Roll News και περιορισμένες θεματικές εκπομπές. Τα περισσότερα προγράμματα που απευθύνονται σε εθνικό κοινό εκτός από τον αυξημένο αριθμό ενημερωτικών εκπομπών έχουν ενταγμένη στο πρόγραμμά τους και την κλασική 3ωρη πρωινή ενημερωτική εκπομπή.
Ένας άλλος βασικός κανόνας για όλα σχεδόν τα ενημερωτικά δίκτυα είναι η διακοπή του κανονικού προγράμματος σε περίπτωση μεγάλου γεγονότος και η διαρκής ζωντανή κάλυψη.
Από την πρεμιέρα του CNN, στον τρόπο τηλεοπτικής παρουσίασης των γεγονότων προστέθηκαν τα γραφικά και οι τίτλοι στην οθόνη που εξελίχθηκαν μέχρι σήμερα σε μεγάλο βαθμό. Οι υπεύθυνοι των δικτύων με τον τρόπο αυτό επιχειρούν να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στα μεταδιδόμενα γεγονότα και παράλληλα να έχουν πολλές πληροφορίες στην οθόνη προσπαθώντας να κρατήσουν όσο το δυνατό περισσότερο το τηλεοπτικό κοινό στο πρόγραμμά τους.
ΘΟΔΩΡΗΣ Δ. ΣΤΙΝΗΣ
Εάν θέλετε ολόκληρη τη μελέτη αυτή παρακαλώ στείλτε mail στο thestinis@gmail.com
