Έμαθα το μεγάλο ήρωα από τις αυτοσχέδιες παραστάσεις στις
γειτονιές. Εκείνος,όμως, που έδωσε την πιο αδρή εικόνα του Καραγκιόζη, ήταν ο
Ευγένιος Σπαθάρης. Η μεγάλη αυτή σεβάσμια φυσιογνωμία που είχα την τύχη να
γνωρίσω (Σωτήρη να είσαι πάντα καλά και να θυμάσαι τον πατέρα σου) έδωσε αδρά
την εικόνα του μεγάλου ήρωα. Με αμέτρητες παραστάσεις, με 45αρια δισκάκια (και
κασέτες μετά) ο Σπαθάρης
μας έμαθε τι σκαρφιζόταν ο Καραγκιόζης για να
επιβιώσει σε ένα άγριο σκηνικό τουρκοκρατίας, αυτοσχεδιάζοντας πιθανά και
απίθανα επαγγέλματα και χρησιμοποιώντας το κλασικό «ό,τι δηλώσεις είσαι».
Ο Καραγκιόζης έγινε φούρναρης, γιατρός, πλοίαρχος, μάγος κλπ.
Έκανε αυτό που έκανε, σε ειδικές συνθήκες. Ο Καραγκιόζης ή οι Καραγκιόζηδες που
γνωρίσαμε στις τελευταίες δεκαετίες, βαφτίστηκαν έτσι, γιατί χρησιμοποίησαν τη
μεθοδολογία του λαϊκού ήρωα σε κανονικές συνθήκες. Δηλαδή, εκτός τουρκοκρατίας.
Και η μεθοδολογία βαφτίστηκε καραγκιοζιλίκι. Καμία σχέση με την ηθική του
Καραγκιόζη των παιδικών χρόνων.
Αλλά πώς προσδιορίζεται το σύγχρονο καραγκιοζιλίκι; Με πολύ απλό
τρόπο: Φαίνεται κάτι ότι έχει πολλή πέραση και εμφανίζεται ξαφνικά μια στρατιά
από ειδικούς. Έχουν μαγικά ραβδιά, κατέχουν μυστικά, γνωρίζουν το θέμα σε βάθος
και διατυμπανίζουν ότι φέρνουν ακόμη και ανάσταση νεκρών.
Εκείνο που έχει μεγάλη «κίνηση» στις μέρες μας είναι τα Social Media
και κυρίως το Facebook. Και ξαφνικά, γίνονται ειδικοί, άνθρωποι που δεν ξέρουν
τι σημαίνει μια μεγάλη σελίδα στο Facebook και πώς γίνεται ένα αποτελεσματικό
post για μια δουλειά, αλλά κάνουν σεμινάρια για τα Social media, συμμετέχουν σε
συνέδρια και κοτσάρουν κι ένα φοβερό τίτλο τύπου Social media coordinator,
Strategy Social media, Social media guru! (Για να είμαι δίκαιος, υπάρχουν και
σοβαροί αυτής της φυλής, αλλά είναι ελάχιστοι)
Για ορισμένους, το σκηνικό αυτό είναι πλάκα, αλλά για πολλά νέα
παιδιά που δουλεύουν στα μέσα αυτά χρόνια, είναι ένα σοκ. Σου λέει, ποιος είναι
αυτός, από πού ξεπήδησε και είναι μούρη, όταν εμένα τόσα χρόνια, δουλεύοντας το
μέσο, το κεφάλι μου έχει γίνει αλγόριθμος του Facebook;
Θα σου πει ο Κυριάκος: Έχω φτιάξει κι έχω τρέξει τις μεγαλύτερες
σελίδες της πιάτσας.
Θα σου πει ο Νικόλας: Αυτοί μου τηλεφωνούσαν και με ρωτούσαν τι να
κάνουν.
Θα σου πει η Αντριάνα: Μόνο τις ώρες που κοιμόμουν δεν πόσταρα.
Τότε τα ποστ τα έβλεπα στον ύπνο μου.
Θα σου πει ο Στέλιος: Είχα 15 σελίδες χρόνια και καταλάβαινα τι
γινόταν κάθε λεπτό.
Θα σου πει ο Κώστας: Είδα κι έπαθα να φτάσω μια σελίδα στα 100.000
likes.
Θα σου πει η Τίνα: Παρακολουθούσα την εξέλιξη των post όπως ο
καρδιογράφος.
Τι τους λες; Ότι εσείς είσαστε άσχετοι και άλλοι είναι οι ειδικοί;
Όχι βέβαια! Αλλά θα τους έλεγα μια μικρή ιστορία που κρύβει ένα
μεγάλο όνομα και πώς αυτή έγινε κωμωδία μίας ολόκληρης εποχής.
Τις προηγούμενες δεκαετίες, στην αυτοκρατορία της τηλεόρασης, μ'
ένα ομολογουμένως μαγικό όνομα, γινόταν το ίδιο. Ήταν το BBC! Ένα παγκόσμιο
τηλεοπτικό πρότυπο με αρχές και κανόνες που δοκιμάστηκαν σχεδόν έναν αιώνα και
που εξακολουθεί και σήμερα να είναι σημείο αναφοράς, καθορίζοντας τις εξελίξεις
στην αξιοπιστία των μέσων ενημέρωσης.
Σε ένα μεγάλο βάθος χρόνου στην Ελλάδα, ήταν πολύ λίγοι εκείνοι
που κατείχαν σε ένα βαθμό(...) την ιστορία, τα δεδομένα και την εξέλιξη του BBC. Επίσης,
πολύ λίγοι ήταν εκείνοι που, με κάθε τρόπο, ήθελαν να μάθουν τα μικρά μυστικά
ενός μέσου που είχε παγκόσμια ακτινοβολία και προκαλούσε σεβασμό (Σταμάτη,
θυμάσαι τον Bob από το Λονδίνο με τα ατέλειωτα σεμινάρια...).
Όσοι, λοιπόν, ήξεραν κάτι παραπάνω από το BBC, καταλάβαιναν
γρήγορα ότι η μαγική του ακτινοβολία βασιζόταν σε δύο βασικές αρχές που οικοδομήθηκαν
από το 1920 και ήταν χωρίς εμπορική
πίεση και κυβερνητική παρέμβαση!
Βασικές αρχές που πρέπει να ισχύουν σε ένα κρατικό μέσο ενημέρωσης,
καθιερώθηκαν από το λόρδο Reith και αποτελούν τα θεμέλια όλης της θαυμαστής
λειτουργίας και εξέλιξης του BBC. Αυτή η εξέλιξη και λειτουργία είχε πάντα έναν
κοινό παρονομαστή που λεγόταν κρατικό μέσο. Όλα τα δεδομένα της επιτυχίας του δεν είχαν να κάνουν με τις ανάγκες και τον
τρόπο λειτουργίας ενός ιδιωτικού μέσου ενημέρωσης.
Όσοι το ήξεραν αυτό, έσκαγαν χαμογελάκι, όταν ξαφνικά εμφανίζονταν
άνθρωποι από το πουθενά και έλεγαν ότι κατείχαν ένα σχέδιο του BBC που θα
ανατρέψει τα πάντα στην ελληνική ιδιωτική τηλεόραση. Δεν είχαν καμία σχέση με
το BBC. Αλλά εκμεταλλεύονταν ένα μεγάλο όνομα. Το παραμυθάκι κρατούσε λίγο, αλλά
ήταν ικανό να φέρνει αναστάτωση και πισωγύρισμα.
Ήταν στο ίδιο στυλ με τους τωρινούς ειδικούς του Facebook και
γενικότερα των Social Media. Είναι εκείνοι που προκαλούν χαμόγελα στο Θωμά, τον
Αλέξανδρο, το Σταύρο και… και…(Συγνώμη, δεν μπορώ να σας βάλω όλους)
Άλλωστε, πώς να κρυφτούν απ’τα παιδιά… Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν
όλα… Και τον Καραγκιόζη φούρναρη…
