Η εργασία αυτή περιλαμβάνει την εξέλιξη τριών μεγάλων δικτύων που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια ενημέρωση: Skynews, Euronews, Al Jazeera.
Τα μεγαλύτερα και δημοφιλέστερα, CNN και BBC, εξετάζονται στο βιβλίο «Τα γεγονότα live».
SKY NEWS
Ήταν αναμφισβήτητα ένα μεγάλο εγχείρημα στη Βρετανία όταν ξεκίνησε. Η δημιουργία του SKY NEWS ήταν μια ανοιχτή κόντρα απέναντι σε δύο γίγαντες, έναν δημόσιο κι έναν ιδιωτικό. Το BBC και το ITV είχαν αναπτύξει δύο κορυφαίους ενημερωτικούς μηχανισμούς σε κύρος, αξιοπιστία και μέσα. Δεν είχαν όμως συνεχείς ειδήσεις. Η νέα πραγματικότητα που δημιούργησε το CNN άλλαξε όρους και δεδομένα ακόμα και για γίγαντες… Η κλιμακούμενη ανάγκη σημαντικού μέρους του τηλεοπτικού κοινού για συνεχή ενημέρωση άλλαξε πολλά στον τηλεοπτικό προγραμματισμό και δημιούργησε ένα νέο στίβο όπου θα κρινόταν η αναμέτρηση.
Είναι βέβαιο ότι όλα αυτά θα είχε κατά νου ο μεγιστάνας Rupert Murdoch όταν δημιούργησε το SKY NEWS, όπως φυσικά γνώριζε ποια είναι τα αποτελέσματα της « Επίδρασης CNN».
Το SKY NEWS έκανε πρεμιέρα το Φεβρουάριο του 1989 ως τμήμα του δορυφορικού δικτύου BSKYB. Ήταν το πρώτο ενημερωτικό κανάλι στην Ευρώπη και το μοναδικό στη Βρετανία μέχρι τη δημιουργία του BBC NEWS 24, το 1997.
H εξέλιξη του SKY NEWS αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο μέρος της εξέλιξης του ευρωπαϊκού μοντέλου των 24ωρων τηλεοπτικών ειδήσεων, χωρίς ωστόσο σημαντικές διαφορές από το αμερικανικό. Από την αρχή το πρόγραμμα διαμορφώθηκε με βάση τα συνεχή δελτία ειδήσεων και διαρκή ενημέρωση στα μεγάλα θέματα. Το ημερήσιο μενού περιελάμβανε τα κορυφαία θέματα της επικαιρότητας μαζί με ειδήσεις από τις σόου μπίζνες, τον αθλητισμό και τις επιχειρήσεις.
Βασικός στόχος ήταν να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του κοινού για τηλεοπτική ενημέρωση οποιαδήποτε ώρα του 24ωρου. Απευθυνόταν σ’ εκείνους που δεν ήθελαν να περιμένουν να δουν ειδήσεις σε συγκεκριμένες ώρες από τα παραδοσιακά δελτία ειδήσεων των άλλων καναλιών.
Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν, το SKY NEWS θα επιδιώκει να είναι πρώτο στις έκτακτες ειδήσεις κι αυτό θα γίνει ένα από τα βασικά του σλόγκαν. Θα καθιερώσει πρότυπα παρουσίασης των ειδήσεων και μεθόδους διαχείρισης της επικαιρότητας που άλλα κανάλια θα σπεύσουν να μιμηθούν.
Το SKY NEWS αποτελεί μοναδική περίπτωση ενημερωτικού καναλιού που συνεχίζει μέχρι σήμερα να διατηρεί τα περισσότερα πρόσωπα της αρχικής ομάδας που έκανε πρεμιέρα στη δεκαετία του 80. Αυτή την εποχή απασχολεί περισσότερους από 400 εργαζόμενους στη Βρετανία αλλά και στα 8 γραφεία που διατηρεί σε Βρυξέλλες, Ουάσινγκτον, Μόσχα, Πεκίνο, Δουβλίνο, Ιερουσαλήμ, Γιοχάνεσμπουργκ και Νέο Δελχί.
Το μεγαλύτερο μέρος της κριτικής που δέχθηκε το SKY NEWS, ήταν για το ύφος και το περιεχόμενο των ειδήσεων. Το θέμα αυτό προκάλεσε και μια εσωτερική σύγκρουση κατά τη δεκαετία του 90. Αιτία ήταν ο διορισμός του Kelvin Mac Kenzie στη θέση του διευθυντή του BSKYB, το 1994. Επρόκειτο για ένα πρώην στέλεχος της SUN, που προσπάθησε να επιβάλλει στα διευθυντικά στελέχη των ειδήσεων τη θεματολογία tabloid. Τα στελέχη αντέδρασαν και μετά από μια διαμάχη αρκετών μηνών που δημιούργησε ένταση στο κανάλι, ο Mac Kenzie παραιτήθηκε. Το ύφος που προωθούσε ο Mac Kenzie ενίσχυε τη θέση των επικριτών του SKY NEWS που το χαρακτήριζαν NEWSLITE και υποστήριζαν ότι το κανάλι βρίσκεται πολύ χαμηλά στη δημόσια εμπιστοσύνη μεταξύ των καθιερωμένων δικτύων στη Βρετανία.
Η θέση του καναλιού ήταν ότι σε 24 ώρες διαρκών ειδήσεων υπάρχει πάντα χώρος για ελαφρότερα θέματα. Η επικαιρότητα, κατά τα στελέχη του SKY NEWS, είναι ένα μίγμα σκληρών και ελαφρών ειδήσεων: «Είναι αδύνατο όλος ο χρόνος να αφιερωθεί στον πόλεμο στο Ιράκ. Οι ειδήσεις θα ασχοληθούν και με το τι συμβαίνει στην ιδιωτική ζωή του David Beckham. Τα θέματα δηλαδή για τα οποία οι άνθρωποι επιθυμούν να συζητήσουν».
Το ύφος και το περιεχόμενο των ειδήσεων ήταν ένα από τα ζητήματα που προέκυψαν για το SKY NEWS κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ώσπου το 1997 θα ανοίξει ένας κύκλος αντιπαράθεσης με το BBC. Αιτία η δημιουργία του BBC NEWS 24. Επρόκειτο για την είσοδο στο στίβο της 24ωρης ενημέρωσης ενός απειλητικού ανταγωνιστή που πόνταρε στο μεγάλο κύρος κα στη φήμη των ειδήσεών του. Οι 24ωρες ειδήσεις του ITN ήταν πολύ χαμηλά στις προτιμήσεις του κοινού. Το ITN NEWS δεν κατάφερε να σταθεί απέναντι στους δύο μονομάχους και τελικά έκλεισε.
Σε πρώτη φάση το SKY NEWS προσέφυγε στην Ευρωπαϊκή επιτροπή, υποστηρίζοντας ότι η χρηματοδότηση του BBC NEWS 24 είναι παράνομη και καταχρηστική. Δεν κατάφερε να πείσει γι’ αυτό όμως και η προσφυγή απορρίφθηκε. Ακολούθησε ένα κλίμα έντονου ανταγωνισμού με πόλεμο ανακοινώσεων και με επιθέσεις στο BBC από τις εφημερίδες του Murdoch στη Βρετανία.
Η πίεση στο SKY NEWS έγινε μεγάλη όταν το BBC NEWS 24 άρχισε να προηγείται στις μετρήσεις τηλεθέασης το 2004. Μέσα στα δύο επόμενα χρόνια το SKY NEWS θα υποχρεωθεί να κάνει αλλαγές, τόσο στο πρόγραμμα όσο και στην παρουσίαση. Η απόδοση των αλλαγών απέναντι στο μεγάλο ανταγωνιστή, δε θα είναι η αναμενόμενη και θα οδηγήσει στην αποχώρηση του διευθυντή Nick Pollard, μετά από δέκα χρόνια σημαντικής θητείας στο τιμόνι των ειδήσεων. Ο Pollard χαρακτήρισε το 2006 ως την πιο δύσκολη χρονιά στην ιστορία του SKY NEWS. Θεωρείται ο άνθρωπος που καθιέρωσε τη φήμη της αξιοπιστίας και της αμεροληψίας στο SKY NEWS και αντιστάθηκε στις προσπάθειες που έγιναν να ακολουθήσει το ύφος του αμερικανικού FOX NEWS που είναι κι αυτό δημιούργημα του Murdoch. Βέβαια το ζήτημα της αμεροληψίας στη Βρετανία δεν είναι μόνο θέμα προσώπων αλλά και θέμα θεσμών καθώς ενισχύεται από ένα αξιόλογο νομικό πλαίσιο.
Μέσα σε λιγότερο διάστημα από ένα χρόνο έγιναν δύο αλλαγές στον προγραμματισμό του SKY NEWS με στόχο να παρουσιάσει το «πολύ καλύτερο» από εκείνο που προσφέρουν οι ανταγωνιστές. H πρώτη έγινε τον Οκτώβριο του 2005 και είχε έναν «αμερικανικό προσανατολισμό», καθώς το μοντέλο που εφαρμόστηκε είχε πολλές ομοιότητες με το πρόγραμμα του CNN και του FOX NEWS. Συγκεκριμένα, προστέθηκαν εκπομπές επικαιρότητας με έμφαση στην προσωπικότητα, στις επιλογές και στη φήμη του παρουσιαστή. Έτσι στο SKY NEWS άρχισαν εκπομπές επικαιρότητας γνωστοί στη Βρετανία δημοσιογράφοι παρουσιαστές όπως ο Jeremy Thompson και η Julie Etchingham. Στο πλαίσιο αυτό έκανε πρεμιέρα και η εκπομπή του James Rubin του γνωστού πρώην εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου εξωτερικών.
Στους μήνες που ακολούθησαν οι μεταβολές δεν είχαν ιδιαίτερη ανταπόκριση από το βρετανικό κοινό και τον Ιούνιο του 2006 η διοίκηση του SKY NEWS έκανε νέες αλλαγές που συνοδεύτηκαν από σημαντικές περικοπές.
Οι αλλαγές στο πρόγραμμα το 2005 ήταν μέρος μιας συνολικής και πολυδάπανης ανανέωσης στις εγκαταστάσεις και στην παρουσίαση. Σε ένα νέο κτήριο στο Λονδίνο δημιουργήθηκε ένα ολοκαίνουργο studio που αντικατέστησε το παλαιό μετά από 17 χρόνια λειτουργίας. Ήταν διπλάσιο σε μέγεθος με περιστρεφόμενο news desk για να αλλάζει θέσεις και να διαφοροποιείται το σκηνικό των εκπομπών. Γύρω από το studio δημιουργήθηκε ένα τεράστιο newsroom. Η συνολική νέα εικόνα του SKY NEWS συμπληρωνόταν από νέα γραφικά στην οθόνη και νέα μουσικά σήματα.
Το SKY NEWS διατήρησε μια μεγάλη φήμη στις έκτακτες ειδήσεις. Σε πολλές περιπτώσεις βρέθηκε σε μεγάλα γεγονότα ταχύτερα από το BBC και το ITV. Ήταν κι αυτό ένα σημείο της αναμέτρησης με το BBC το οποίο απαντούσε ότι προτιμά να είναι ακριβές παρά να φτάσει πρώτο σ’ ένα θέμα.
Στη Βρετανία βραβεύτηκε για την κάλυψη των γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ενώ άλλες αξιόλογες ζωντανές καλύψεις του αναμεταδόθηκαν από τα αμερικανικά δίκτυα. Ειδικότερα το FOX NEWS αναμετέδωσε επί μια εβδομάδα την κάλυψη του SKY NEWS από την εισβολή στο Αφγανιστάν και το CBS ένα μεγάλο μέρος της κάλυψης του πολέμου στο ΙΡΑΚ.
Το SKY NEWS INTERNATIONAL αποτελεί τη διεθνή μορφή του προγράμματος του καναλιού που ουσιαστικά είναι η βρετανική χωρίς τις διαφημίσεις.
Με βασικό συστατικό το διεθνές πρόγραμμα οι επιχειρήσεις του Murdoch έχουν δημιουργήσει τα ενημερωτικά κανάλια:
1. SKY NEWS IRELAND
2. SKY NEWS AUSTRALIA
3. SKY NEWS NEW ZEALAND
4. STAR NEWS
Το 2003 δημιουργήθηκε το SKY TG24 στην Ιταλία το οποίο λόγω γλώσσας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη διεθνή έκδοση και παράγει δικό του πρόγραμμα.
Το SKY NEWS έχει διαρκή συνεργασία με το αδελφό αμερικανικό FOX NEWS. Μετά την επιτυχή κάλυψη από τους Βρετανούς του πολέμου στο Ιράκ, έγινε πρόταση για αμερικανική έκδοση του SKY NEWS. Η πρόταση όμως δεν προχώρησε λόγω της ισχυρής παρουσίας του FOX NEWS στον αμερικανικό στίβο των τηλεοπτικών ειδήσεων.
ΘΟΔΩΡΗΣ Δ. ΣΤΙΝΗΣ
Εάν θέλετε ολόκληρη τη μελέτη αυτή παρακαλώ στείλτε mail στο thestinis@gmail.com
